Franchisers gedupeerd; daarom wettelijke franchisecode
Franchisers krijgen een steviger positie in de machtsverhouding met hun franchisegevers. De vorig jaar opgestelde Nederlandse Franchise Code (NFC) krijgt op korte termijn een wettelijke verankering. Ook in de rijschoolbranche zijn landelijke franchisepartijen actief die het niet nauw nemen met de moraal.
Minister Henk Kamp van Economische Zaken presenteert nog deze maand een wetsvoorstel om de gedragscode bindend te verklaren. Daarvoor is breed draagvlak in de Tweede Kamer. Het is nog niet duidelijk of dit voor alle franchiseorganisaties geldt, of dat er uitzonderingen worden gemaakt.
De NFC moet helpen de scheve machtsverhouding tussen franchisegevers- en -nemers meer in evenwicht te brengen. Dat begint al bij de werving en selectie van nieuwe franchisers. Daar worden vaak valse verwachtingen gewekt over te behalen omzet in de franchiserijscholen. De franchisegever zou daarom onder meer de winst- en verliesrekening van de formule moeten verstrekken. In de praktijk gebeurt dit vaak niet omdat franchisegevers zulke cijfers als concurrentiegevoelige informatie beschouwen.
Faillissement van franchisenemer te vaak goed nieuws voor franchisegever
De code stelt ook eisen aan de zekerheden die franchisegevers van de ondernemers kunnen eisen. Die moeten redelijk en proportioneel zijn. Volgens critici vragen franchiseorganisaties regelmatig te veel zekerheden. Daardoor komen alle risico’s bij de ondernemer te liggen. Als zijn rijschool mislukt blijft hij met grote schulden zitten, terwijl de franchisegever zonder pijn een nieuwe ondernemer op de rijschool kan zetten.
Zo is het bij sommige landelijke franchiseformules in de rijschoolbranche zelfs lucratief als franchisenemers het niet redden, omdat de franchisegever dan opnieuw een startvergoeding kan incasseren.
Overleg moet beter geregeld worden
De code geeft ook richtlijnen voor het overleg tussen franchisegever en de vertegenwoordiging van franchisenemers. Zo moet afgesproken worden waarover het vertegenwoordigende lichaam advies- en stemrecht heeft. Veel formules in de rijschoolbranche hebben een dergelijk overleg niet geregeld. Dat leidt vaak tot pijnlijke situaties, omdat franchisenemers zich vaak niet goed verdiepen in de verplichtingen die ze aangaan. Vaak omdat ze gouden bergen voorgespiegeld zijn.
